Ik zat ooit 2 jaar op Schrijversvakschool ’t Colofon in Amsterdam.
In januari 2000 kregen we als opdracht: schrijf je eigen in memoriam.
Hieronder wat ik schreef, als inspiratie om je eigen I.M. te schrijven.
Het was een feest om dit stuk te schrijven. (ik heette toen nog Miep).
Een hele mooie manier om over je leven en je dood na te denken.
(neem onderstaand verhaal aub niet te serieus! Ik schreef het 25 jaar geleden en ging lekker los…)
Veel plezier met jouw In Memoriam!
In memoriam Miep Grijpma (1959-2031)
Het klinkt idioot, maar Miep is dood.
Ik weet geen andere zin om mee te beginnen, geen andere zin die dichter bij de waarheid komt als deze.
Grijpma begon haar carrière pas in 2002, na haar opleiding aan de schrijversvakschool het Colofon in Amsterdam. Ze was een laatbloeier net als Annie M.G. Schmidt in de vorige eeuw. Ze werkte jaren in de verpleging (1978-1998), een periode die zij zelf ooit omschreef als ” slavenarbeid”. Zij had met name last van het feit dat ze “haar creativiteit niet kwijt kon, in een sfeer van hierarchie en intimidatie.” Grijpma begon in 1996 met een column in het personeelsblad van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis te Amsterdam, genaamd “Stille Sterren”. In deze column beschreef ze alledaagse gebeurtenissen van alledaagse patiënten. Hier was al duidelijk dat ze een haarscherp oog voor detail had, zodat ze van een stille ster een zeer bijzondere ster kon maken. Ik citeer het eind van een stukje dat over een vrouw gaat die een doodgeboren kindje heeft gekregen:
“…Later zei ze tegen de verpleegkundige die aan het opruimen was, dat alles voor niets was geweest, al die pijn en al dat verdriet en niet eens een kind. Hij keek haar heel lief aan en zei toen beslist:” Je hebt wel een kind, het is alleen dood.”
En weer later zaten haar vriend en ik tegen de verwarming aan, we dronken cognac uit een veldfles en we lachten door onze tranen heen. Zij sliep, gehecht en wel. De maan scheen door het raam.” (mei, 1997)
Deze manier van schrijven zette zich voort in haar eerste publicaties: haar dichtbundel over het leven in een vluchtelingenkamp in Nepal(2002) en haar dichtbundel over mannen die een haartransplantatie laten ondergaan in Istanbul(2005). Af en toe met een vette knipoog naar het absurde, maar altijd met liefde voor de mens in zijn bijzondere situatie.
In kleine kring is zij in die tijd bekend. Ze geeft schrijfcursussen in de stad waar zij woont(Almere) en maakt lange reizen, o.a. met haar kinderen.
Pas in 2010 werd Miep bekend bij het grote publiek. De documentaire “Zo was ik, zo ben ik”, gemaakt door Eric den Dolder voor de VPRO, won de eerste prijs bij het filmfestival van Rotterdam.
We zien Miep hier o.a. op de markt in Almere, waar zij als een soort troubadour haar gedichten zingt of voorleest aan het winkelend publiek. De mensen kunnen ter plekke iemand voordragen, die in het zonnetje moet worden gezet. Miep maakt woorden bij wijzen, wijzen bij woorden en binnen een paar minuten wordt de uitverkorene toegezongen door een grote menigte.
Nederland ligt plat. In een tijd waarin iedereen zijn leven regelt via internet, waarin de winkelstraten leeg zijn en de markten één voor één verdwijnen, domweg door gebrek aan publiek, staat hier een Miep te zingen met een lange, zwart-glanzende jurk en een bloemenhoed…
De mensen vinden het prachtig, laten zich meeslepen door haar enthousiasme en humor. De markt in Almere wordt weer een bedrijvig middelpunt van de gemeenschap, winkels en café’s worden weer bezocht, cameraploegen uit binnen- en buitenland leggen stomverbaasd de beelden vast.
Het vervolg weten we allemaal. In het hele land worden de mensen uit hun apathie geschud, het is net of iedereen na een lange winterslaap de ogen opent en voor het eerst de wereld weer begroet.
Grijpma opent in 2015 haar eerste Academie voor Stralende Sterren en haar studenten vinden na hun studie hun weg naar markten, braderieën, ziekenhuizen, gevangenissen, scholen en bejaardenhuizen.
Nederland zingt en de wereld zingt mee…
Tot het laatste jaar van haar leven blijft Miep betrokken bij het onderwijs aan haar studenten. Veel bekende Nederlanders die zij heeft opgeleid, geven nu op hun eigen manier gestalte aan haar ideeën. Ik noem alleen maar Annemarie van Dongen, Jan Poppe, Anke Huygen en Dorine van der Kley.
Naast haar kinderen, haar man en haar vrienden, zongen studenten en oud-studenten haar toe op haar begrafenis, met een liedje dat zij ooit schreef voor het Colofon in Amsterdam en dat altijd in haar repertoire is gebleven:
op het dak van buurman Arie
zingt een vogel luid zijn lied
is het een mees of een kanarie
ook de buurman weet het niet
(NRC, Guus Westbroek)